Kế hoạch bài dạy Hình học Lớp 6 Sách Cánh diều - Chương trình cả năm - Trường THCS Tản Đà
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
- Nhận biết được tam giác đều với các đặc điểm: ba cạnh bằng nhau, ba góc bằng nhau.
- Nhận biết được hình vuông với các đặc điểm: bốn cạnh bằng nhau, hai cạnh đối song song với nhau, bốn góc đều là góc vuông và hai đường chéo bằng nhau;
- Nhận biết được lục giác đều với các đặc điểm: sáu cạnh bằng nhau, sáu góc
bằng nhau, ba đường chéo chính bằng nhau và cắt nhau tại một điểm.
2. Năng lực
Năng lực toán học:
- Vẽ được tam giác đều khi biết độ dài cạnh.
- Vẽ được hình vuông và tính được chu vi, diện tích của hình vuông khi biết độ dài cạnh.
- Tạo lập được hình lục giác đều thông qua việc lắp ghép các tam giác đều.
Năng lực chung: Năng lực mô hình hóa toán học, năng lực tư duy và lập luận toán học; năng lực giao tiếp toán học; năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực tư duy sáng tạo, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng công cụ, phương tiện học toán.
3. Phẩm chất
- Bồi dưỡng hứng thú học tập, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo cho HS => độc lập, tự tin và tự chủ.
- Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của GV.
- Hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1 - GV: SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT.
- Các chiếc que có độ dài bằng nhau (để xếp hình có dạng tam giác đều); các miếng phẳng hình tam giác đều (bằng giấy hay bìa mỏng) có kích thước như nhau (để gấp giấy kiểm tra các cạnh và các góc bằng nhau, hay ghép để tạo thành hình lục giác đều); ...
- Thước thẳng có chia xăng-ti-mét, compa, ê ke, kéo.
Các hình ảnh hoặc clip (nếu có điều kiện) về những vật thể có cấu trúc dạng tam giác đều, hình vuông, lục giác đều có trong thực tế cuộc sống.
2 - HS:
- SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập: bút, bộ êke (thước thẳng, thước đo góc, êke), bút chì, tẩy...
- Giấy A4, kéo.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Hình học Lớp 6 Sách Cánh diều - Chương trình cả năm - Trường THCS Tản Đà
Ngày dạy: ../../... (tiết 1) Ngày dạy: ../../... (tiết 2) Ngày dạy: ../../... (tiết 3) CHƯƠNG III: HÌNH HỌC TRỰC QUAN Tiết 1, 2, 3: BÀI 1: TAM GIÁC ĐỀU. HÌNH VUÔNG. LỤC GIÁC ĐỀU I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau: - Nhận biết được tam giác đều với các đặc điểm: ba cạnh bằng nhau, ba góc bằng nhau. - Nhận biết được hình vuông với các đặc điểm: bốn cạnh bằng nhau, hai cạnh đối song song với nhau, bốn góc đều là góc vuông và hai đường chéo bằng nhau; - Nhận biết được lục giác đều với các đặc điểm: sáu cạnh bằng nhau, sáu góc bằng nhau, ba đường chéo chính bằng nhau và cắt nhau tại một điểm. 2. Năng lực Năng lực toán học: - Vẽ được tam giác đều khi biết độ dài cạnh. - Vẽ được hình vuông và tính được chu vi, diện tích của hình vuông khi biết độ dài cạnh. - Tạo lập được hình lục giác đều thông qua việc lắp ghép các tam giác đều. Năng lực chung: Năng lực mô hình hóa toán học, năng lực tư duy và lập luận toán học; năng lực giao tiếp toán học; năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực tư duy sáng tạo, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng công cụ, phương tiện học toán. 3. Phẩm chất - Bồi dưỡng hứng thú học tập, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo cho HS => độc lập, tự tin và tự chủ. - Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của GV. - Hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1 - GV: SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT. - Các chiếc que có độ dài bằng nhau (để xếp hình có dạng tam giác đều); các miếng phẳng hình tam giác đều (bằng giấy hay bìa mỏng) có kích thước như nhau (để gấp giấy kiểm tra các cạnh và các góc bằng nhau, hay ghép để tạo thành hình lục giác đều); ... - Thước thẳng có chia xăng-ti-mét, compa, ê ke, kéo. Các hình ảnh hoặc clip (nếu có điều kiện) về những vật thể có cấu trúc dạng tam giác đều, hình vuông, lục giác đều có trong thực tế cuộc sống. 2 - HS: - SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập: bút, bộ êke (thước thẳng, thước đo góc, êke), bút chì, tẩy... - Giấy A4, kéo. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU a) Mục tiêu: - Tạo tình huống vào bài học từ hình ảnh thực tế, ứng dụng thực tế từ các hình trong bài. b) Nội dung: HS chú ý lắng nghe và quan sát hình ảnh trên màn chiếu hoặc tranh ảnh. c) Sản phẩm: HS nhận dạng được một số hình và tìm được các hình ảnh trong thực tế liên quan đến hình đó. d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - GV chiếu hình ảnh, video về các ứng dụng thực tế của các hình trong bài: “Khối rubik”, “Kệ gỗ”, “Biển báo”, “ Nền nhà”, “ Tổ ong”, “Các bức tường ốp bằng gạch có hình tam giác đều, hình lục giác đều, hình vuông” và giới thiệu. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS chú ý quan sát và lắng nghe. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: HS trao đổi, thảo luận tìm được một số hình ảnh trong thực tế liên quan đến các hình. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đặt vấn đề và dẫn dắt HS vào bài học mới: “Hình vuông, hình tam giác đều, hình thoi,.. là các hình phẳng quen thuộc trong thực tế. Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu các đặc điểm cơ bản của các hình” => Bài mới. B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI Hoạt động 1: Tam giác đều a) Mục tiêu: - HS nhận biết được tam giác đều. - HS mô tả được đỉnh, cạnh , góc của tam giác đều. - HS nhận biết được sự bằng nhau của các góc, các cạnh của tam giác đều. - HS biết vẽ tam giác đều với độ dài cạnh cho trước. b) Nội dung: HS quan sát hình ảnh trên màn chiếu và SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV. c) Sản phẩm: - HS nắm vững kiến thức và hoàn thành được phần hoạt động, luyện tập. d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 1. Nhận biết tam giác đều - GV hướng dẫn thực hiện xếp ba chiếc que có độ dài bằng nhau như yêu cầu ở Hoạt động 1. - Sau đó, GV yêu cầu HS thực hiện Hoạt động 2: + Gấp mảnh giấy ( hay bìa mỏng) hình tam giác đều ABC như hướng dẫn ở Hoạt động 2a. Dựa trên cảm nhận bằng mắt thường để so sánh hai cạnh AB và AC; hai góc ABC và ACB. + Gấp mảnh giấy (hay bìa mỏng) hình tam giác đều ABC như hướng dẫn ở Hoạt động 2b. Dựa trên cảm nhận bằng mắt thường để so sánh hai cạnh BC và BA; hai góc BCA và ACB. - GV cho HS đọc phần nhận xét và xem Hình 4 để ghi nhớ kiến thức mới. - GV nhắc HS cách kí hiệu các yếu tố bằng nhau trên hình vẽ ( hình 4) và cách đọc các yếu tố được kí hiệu bằng nhau trên hình. - GV nhấn mạnh: Tam giác đều có ba cạnh bằng nhau, ba góc ở các đỉnh bằng nhau. Sau đó, GV giúp HS biểu đạt lại nội dung phần nhận xét dưới dạng kí hiệu. - GV chuẩn bị cho HS một số hình tam giác, trong đó có một số hình tam giác đều, cho HS quan sát và yêu cầu chỉ ra hình nào là hình tam giác đều. - GV yêu cầu HS nêu lại các tính chất về tam giác đều vừa học ( nội dung phần nhận xét) bằng lời hoặc bằng kí hiệu; cho ví dụ về tam giác không phải tam giác đều. 2. Vẽ tam giác đều - GV hướng dẫn để HS thực hiện vẽ bằng thước kẻ và compa một...ng tự như ở B2 để được cạnh GH có độ dài bằng 6cm. I H G E 6cm B4: Vẽ đoạn thẳng HI. 3. Chu vi và diện tích của hình vuông. - Chu vi hình vuông: C = 4a - Diện tích của hình vuông là: S = a . a = a2 Hoạt động 3: Lục giác đều a) Mục tiêu: - HS mô tả được một số yếu tố của hình lục giác đều. - HS tạo lập được hình lục giác đều thông qua việc lắp ghép các tam giác đều. - HS mô tả được một số yếu tố cơ bản của hình lục giác đều. - HS tìm được các hình lục giác đều có trong thực tế. b) Nội dung: HS quan sát hình ảnh trên màn chiếu và SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV. c) Sản phẩm: + HS nắm vững kiến thức và hoàn thành được phần luyện tập,vận dụng. d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - GV cho HS thực hiện Hoạt động 6 ghép sáu miếng bìa hình tam giác đều có cạnh bằng nhau như ở Hình 7 nhằm thấy được sự tồn tại của hình lục giác đều cũng như một cách tạo ra hình lục giác đều trong thực tiễn. - GV tiếp tục cho HS thực hiện hoạt động 6b để hình dung về lục giác đều trong hình học. - GV trình chiếu video về ghép sáu hình tam giác đều có cạnh bằng nhau để tạo hình lục giác đều và vẽ lục giác đều. - Sau đó, GV cho HS thực hiện: + Gấp mảnh giấy (hay bìa mỏng) hình lục giác đều ABCDEG theo các đường chéo chính AD, BE, CG. Dựa trên cảm nhận bằng mắt thường để xem chúng có cùng đi qua điểm O không. + Dựa trên các tam giác đều OAB, OBC, OCD, ODE, OEG, OGA để so sánh độ dài các cạnh AB, BC, CD, DE, EG, GA. + Dựa trên các tam giác đều OAB, OBC, OCD, ODE, OEG, OGA để so sánh độ dài các đường chéo chính AD, BE, CG. + Dựa trên các tam giác đều OAB, OBC, OCD, ODE, OEG, OGA để so sánh các góc ở đỉnh A, B, C, D, E, G. - GV cho HS đọc phần nhận xét và xem Hình 8 để ghi nhớ kiến thức mới. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - HS quan sát SGK và thực hiện theo yêu cầu của GV - GV: quan sát và trợ giúp HS. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - HS giơ tay trình bày kết quả. - Các nhóm nhận xét, bổ sung cho nhau. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá quá trình học của HS, tổng quát lại các đặc điểm của hình lục giác đều, cách vẽ lục giác đều và cho HS nêu lại các bước vẽ một lục giác đều. III. Lục giác đều Hoạt động 6: Thực hành ghép hình lục giác đều từ 6 miếng phẳng của hình tam giác đều (Hình 7 – SGK) Hoạt động 7: ( SGK – tr96) *Nhận xét: Lục giác đều ABCDEG có: - Sáu cạnh bằng nhau: AB = BC = CD = EG; - Ba đường chéo chính cắt nhau tại điểm O; - Ba đường chéo chính bằng nhau: AD = BE = CG; - Sáu góc ở các đỉnh A, B, C, D, E, G bằng nhau. C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a) Mục tiêu: Học sinh củng cố lại kiến thức thông qua một số bài tập. b) Nội dung: HS dựa vào kiến thức đã học vận dụng làm BT c) Sản phẩm: Kết quả của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập 1 ( SGK - tr 97) - HS tiếp nhận nhiệm vụ, thảo luận và hoàn thành vở. Bài 1: Vì ABCDEG là lục giác đều nên: - Các đường chéo chính bằng nhau và cắt nhau tại O, tạo nên các tam giác đều Do vậy, các cạnh OA = OB = OC OD = OE = OG và bằng nửa độ dài đường chéo chính. - GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức. D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a) Mục tiêu: Học sinh thực hiện làm bài tập vận dụng để nắm vững kiến thức b) Nội dung: HS vận dụng kiến thức hoàn thành các bài tập được giao. c) Sản phẩm: Kết quả của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập bài 2 + 3 + 4 ( SGK – tr97) - HS tiếp nhận nhiệm vụ, thảo luận và hoàn thành vở. Bài 2: a) Diện tích phần trồng rau là: 23 x 23 = 529 (m2) b) Độ dài của hàng rào là: 23 x 4 - 2 = 90 ( cm) Bài 3: ( HS thực hành theo yêu cầu của bài dưới sự hướng dẫn của GV). Bài 4: * HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Luyện vẽ tam giác đều, hình vuông, lục giác đều. - Luyện làm các BT trong SBT. - Tìm hiểu và đọc trước “Bài 2: Hình chữ nhật. Hình thoi.” và sưu tầm đồ vật, tranh ảnh về hình chữ nhật, hình thoi theo tổ. ( Tổ nào sưu tầm được nhiều đồ vật, tranh ảnh nhất sẽ được phần thưởng của GV). Ngày dạy: ../../... (tiết 4) Ngày dạy: ../../... (tiết 5) Ngày dạy: ../../... (tiết 6) Tiết 4, 5, 6: BÀI 2: HÌNH CHỮ NHẬT. HÌNH THOI I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau: - Nhận biết được hình chữ nhật với các đặc điểm: hai cạnh đối bằng nhau và song song với nhau, hai đường chéo bằng nhau, bốn góc đều là góc vuông. - Nhận biết được hình thoi với các đặc điểm: bốn cạnh bằng nhau, hai cạnh song song với nhau, hai đường chéo vuông góc với nhau. 2. Năng lực Năng lực toán học: - Vẽ được hình chữ nhật bằng ê ke và tính được chu vi, diện tích hình chữ nhật khi biết độ dài hai cạnh. - Vẽ được hình thoi bằng thước và compa khi biết độ dài cạnh và độ dài một đường chéo; tính được chu vi hình thoi khi biết độ dài cạnh; tính được diện tích hình thoi khi biết độ dài hai đường chéo. Năng lực chung: Năng lực mô hình hóa toán học, năng lực tư duy và lập luận toán học; năng lực giao tiếp toán học; năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực tư duy sáng tạo, năng ...uận: - HS: Hoàn thành vở, trình bày miệng, trình bày bảng. - Các HS nhận xét, bổ sung cho nhau. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá quá trình học của HS, tổng quát lại các đặc điểm của hình chữ nhật, cách vẽ hình chữ nhật. I. Hình chữ nhật 1. Nhận biết hình chữ nhật Hoạt động 1: a) Độ dài của cặp cạnh đối AB và DC bằng nhau. Độ dài của cặp cạnh đối AD và BC bằng nhau. b) Các cạnh đối AB và CD; AD và BC của hình chữ nhật ABCD song song với nhau. c) Độ dài các đường chéo AC và BD của hình chữ nhật ABCD bằng nhau. d) Các góc của hình chữ nhật ABCD là góc vuông. * Nhận xét: Hình chữ nhật MNPQ có: - Hai cạnh đối bằng nhau: MN = PQ; MQ = NP; - Hai cạnh đối MN và PQ; MQ và NP song song với nhau; - Hai đường chéo bằng nhau: MP = NQ; - Bốn góc ở các đỉnh M, N, P, Q đều là góc vuông. 2. Vẽ hình chữ nhật Hoạt động 2: Vẽ hình chữ nhật ABCD , biết AB = 6cm và AD = 9cm. B1: Vẽ theo một cạnh góc vuông của ê ke đoạn thẳng AB có độ dài bằng 6cm. B2: Đặt đỉnh góc vuông của ê ke trùng với điểm A và một cạnh ê ke nằm trên AB, vẽ theo cạnh kia của ê ke đoạn thẳng AD có độ dài bằng 9cm. B3: Xoay ê ke rồi thực hiện tương tự như ở B2 để được cạnh BC có độ dài bằng 9cm. B4: Vẽ đoạn thẳng CD. Luyện tập 1: Vẽ hình chữ nhật EGHI, biết EG = 4 cm; EI = 3cm. B1: Vẽ theo một cạnh góc vuông của ê ke đoạn thẳng EG có độ dài bằng 4cm. B2: Đặt đỉnh góc vuông của ê ke trùng với điểm E và một cạnh ê ke nằm trên EG, vẽ theo cạnh kia của ê ke đoạn thẳng AI có độ dài bằng 3cm. B3: Xoay ê ke rồi thực hiện tương tự như ở B2 để được cạnh GH có độ dài bằng 3cm. B4: Vẽ đoạn thẳng HI. 4cm 3cm E G H I 3. Chu vi, diện tích của hình chữ nhật - Chu vi của hình chữ nhật: C = 2(a +b) - Diện tích của hình chữ nhật là: S = a.b Hoạt động 2: Hình thoi a) Mục tiêu: - Nhận biết được hình thoi. - Mô tả được cạnh, góc, đường chéo của hình thoi và nhận xét được một số mối quan hệ của cạnh và đường chéo của hình thoi. - Vẽ được hình thoi khi biết độ dài một cạnh. - Tìm được các hình ảnh thực tế của hình thoi. - Giới thiệu công thức tính chu vi của hình thoi - HS xây dựng được công thức tính diện tích, hình thoi từ công thức tính diện tích hình chữ nhật. b) Nội dung: HS quan sát SGK và tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu c) Sản phẩm: HS nắm vững kiến thức và thực hiện hoàn thành được các Hoạt động Luyện tập. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Sản phẩm dự kiến Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 1. Nhận biết hình thoi - GV cho HS thực hiện Goạt động 3. GV gợi ý: + Sử dụng thước thẳng (có chia đơn vị) để đo và so sánh độ dài các cạnh của hình thoi ABCD. + Dựa trên ô vuông (hoặc cảm nhận bằng mắt thường) để xem hai cạnh đối AB và DC; AD và BC có song song với nhau không. Dựa trên ô vuông (hoặc cảm nhận bằng mắt thường) để xem hai đường chéo AC và BD có vuông góc với nhau không. - GV cho HS đọc phần nhận xét và xem Hình 16 để ghi nhớ kiến thức mới. - GV nhắc HS cách kí hiệu các yếu tố bằng nhau trên hình vẽ (Hình 16) và cách đọc các yếu tố được kí hiệu bằng nhau trên hình đó. - GV nhấn mạnh: Hình thoi có bồn cạnh bằng nhau, các cạnh đôi song song với nhau, hai đường chéo vuông góc với nhau. - GV có thể yêu cầu HS nêu lại các tính chất vừa học về hình thoi bằng lời. Sau đó, GV giúp HS biểu đạt lại nội dung đó dưới dạng kí hiệu. - GV chuẩn bị một số hình tứ giác, trong đó có một số hình thoi (như Hình 19) rồi cho HS quan sát và chỉ ra hình nào là hình thoi. - GV yêu cầu HS cho ví dụ về hình không phải hình thoi. - GV yêu cầu HS tìm các hình trong thực tiễn gần gũi xung quanh có dạng hình thoi. 2. Vẽ hình thoi - GV hướng dẫn để HS thực hiện vẽ bằng thước và compa một hình thoi biết độ dài một cạnh và độ dài một đường chéo theo các bước đã chỉ rõ ở VD2. (Nếu thấy HS còn lúng túng thì GV có thể vừa vẽ vừa gợi ý để HS quan sát vẽ theo) - Sau đó, GV cho HS luyện tập vẽ bằng thước và compa một hình thoi khi biết độ dài một cạnh và độ dài một đường chéo (như phần Luyện tập 2). 3. Chu vi và diện tích hình thoi - Trước hết, GV cho HS thực hiện cắt ghép theo các bước (từ 1 đến 4) ở Hoạt động 5. (GV gợi ý theo từng bước, sao cho HS có thể quy lạ (hình thoi) về quen (hình chữ nhật) để suy ra cách tính diện tích của nó) - GV sử dụng 4 ê ke giống nhau để minh hoạ trước lớp cách làm, sao cho HS quan sát, hiểu và làm theo, đi đến kết quả. - HS đọc phần kết luận và xem Hình 18 để ghi nhớ kiến thức và các công thức tính. - GV nhấn mạnh: Chu vi của hình thoi được tính theo độ dài cạnh, còn diện tích hình thoi tính được khi biết độ dài hai đường chéo. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - HS chú ý nghe, hiểu, ghi chú và hoàn thành các yêu cầu của GV - GV: quan sát, giảng, phân tích, lưu ý và trợ giúp nếu cần. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - HS trao đổi nhóm, giơ tay phát biểu, trình bày miệng, trình bày bảng - GV : kiểm tra, chữa và nêu kết quả. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình làm việc, kết quả hoạt động và chốt kiến thức. II. Hình thoi 1. Nhận bi...ổ báo cáo số lượng đồ vật, hình ảnh đã sưu tầm được như GV đã giao nhiệm vụ. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá, khen các tổ đã hoàn thành nhiệm vụ tốt và trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới: “Hình bình hành đã được làm quen ở Tiểu học. Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta tìm hiểu chi tiết về các đặc điểm nhận dạng hình bình hành và củng cố lại công thức tính chu vi, diện tích hình bình hành.” => Bài mới B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI Hoạt động 1: Nhận biết hình bình hành a) Mục tiêu: - HS nhận biết được hình bình hành và tìm được hình ảnh của hình bình hành trong thực tế. - HS tìm tòi, khám phá được một số yếu tố cơ bản của hình bình hành và đưa ra được một số nhận xét cơ bản về mối quan hệ của cạnh, góc, hình bình hành. b) Nội dung: HS quan sát trên màn chiếu và SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV. c) Sản phẩm: - HS nắm vững kiến thức và hoàn thành được các phần Hoạt động. d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - GV cho HS thực hiện xếp bốn chiếc que, trong đó hai que ngắn có độ dài bằng nhau, hai que dài có độ dài bằng nhau để tạo hình bình hành như Hình 22, nhằm giúp HS thấy được sự tồn tại của hình bình hành cũng như một cách để tạo ra hình có dạng hình bình hành trong thực tiễn. Sau đó, GV cho HS thực hiện hoạt động 2. GV gợi ý: + Dựa trên ô vuông (hoặc cảm nhận bằng mắt thường) để xem ở Hình 23 hai cạnh đối PQ và RS; PS và QR có song song với nhau không. Cắt và dịch chuyển hình như hướng dẫn ở hoạt động 2b để so sánh cặp cạnh đối PQ và RS; cặp cạnh đối PS và OR; cặp góc đối PSR và PQR. - GV cho HS đọc phần nhận xét và xem Hình 25 để ghi nhớ kiến thức mới. - GV nhắc HS cách kí hiệu các yếu tố bằng nhau trên hình vẽ (Hình 25) và cách đọc các yếu tố được kí hiệu bằng nhau trên hình đó. - GV nhấn mạnh: Hình bình hành có các cặp cạnh đối song song và bằng nhau, các cặp góc đối bằng nhau. - GV chuẩn bị hình (như Hình 25) và yêu cầu HS chỉ rõ các yếu tố bằng nhau dựa theo các kí hiệu có ở hình đó. Sau đó, GV giúp HS biểu đạt lại nội dung phần nhận xét dưới dạng kí hiệu. - GV chuẩn bị một số hình tứ giác (như Hình 28) rồi cho HS quan sát và yêu cầu chỉ ra hình nào là hình bình hành. - GV yêu cầu HS cho ví dụ về hình tứ giác không phải hình bình hành. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - HS quan sát SGK, lắng nghe, ghi chú và thực hiện hoàn thành theo yêu cầu của GV. - GV: quan sát và trợ giúp HS. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - HS: Hoàn thành vở, trình bày miệng, trình bày bảng. - Các HS nhận xét, bổ sung cho nhau. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá quá trình học của HS, tổng quát lại các đặc điểm của hình chữ nhật, cách vẽ hình chữ nhật. I. Nhận biết hình bình hành Hoạt động 1: Hoạt động 2: a) Các cặp cạnh đối PQ và RS; PS và QR song song với nhau b) - Các cặp cạnh đối PQ và RS; PS và QR bằng nhau - Góc PSR và PQR bằng nhau * Nhận xét: Hình bình hành ABCD có: - Hai cạnh đối AB và CD, BC và AD song song với nhau. - Hai cạnh đối bằng nhau: AB = CD; BC = AD. - Hai góc ở các đỉnh A và C bằng nhau; hai góc ở các đỉnh B và D bằng nhau. Hoạt động 2: Vẽ hình bình hành a) Mục tiêu: - HS vẽ được hình bình hành khi biết độ dài hai cạnh. b) Nội dung: HS quan sát SGK và tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu c) Sản phẩm: HS nắm vững kiến thức và thực hiện hoàn thành được các Hoạt động Luyện tập. d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của GV và HS Sản phẩm dự kiến Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - GV hướng dẫn để HS thực hiện vẽ bằng thước kẻ và compa một hình bình hành khi biết hai cạnh kề theo các bước đã chỉ rõ ở hoạt động 3. (Nếu thấy HS còn lúng túng thì GV có thể vừa vẽ vừa gợi ý để HS quan sát vẽ theo.) - Sau đó, GV cho HS luyện tập vẽ bằng thước kẻ và compa một hình bình hành khi biết hai cạnh kề (như phần Luyện tập 1). Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - HS chú ý nghe, hiểu, ghi chú và hoàn thành các yêu cầu của GV - GV: quan sát, giảng, phân tích, lưu ý và trợ giúp nếu cần. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - HS trao đổi nhóm, giơ tay phát biểu, trình bày miệng, trình bày bảng - GV : kiểm tra, chữa và nêu kết quả. - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình làm việc, kết quả hoạt động và chốt kiến thức. II. Vẽ hình bình hành Hoạt động 3: Vẽ hình bình hành ABCD, nhận AB, AD làm cạnh B1: Lấy B làm tâm, dùng compa vẽ một phần đường tròn có bán kính AD. Lấy D làm tâm, dùng compa vẽ một phần đường tròn có bán kính AB. Gọi C là giao điểm của hai phần đường tròn này B2: Dùng thước vẽ các đoạn thẳng BC và CD. Luyện tập 1: Vẽ hình bình hành MNPQ nhận hai đoạn thẳng MN và MQ làm cạnh B1: Lấy N làm tâm, dùng compa vẽ một phần đường tròn có bán kính MQ. Lấy Q làm tâm, dùng compa vẽ một phần đường tròn có bán kính MN. Gọi P là giao điểm của hai phần đường tròn này B2: Dùng thước vẽ các đoạn thẳng PN và PQ. N PQ Q M Hoạt động 3: Chu vi và diện tích của hình bình hành a) Mục tiêu: - Giới thiệu công thức tính chu vi của hình bình hành. - HS xây ...ng - NV 1: hoạt động nhóm đôi Bài tập 1 a) Hình nào dưới đây là tam giác đều? hình bình hành? hình thanh cân? b) Khẳng định nào sau đây là đúng? Trong hình chữ nhật: Bốn góc bằng nhau và bằng 600. Hai đường chéo không bằng nhau. Bốn góc bằng nhau và bằng 900. Hai đường chéo vuông góc với nhau c) Khẳng định nào sau đây là sai? Hai đường chéo của hình vuông bằng nhau. Trong hình thoi, các góc đối không bằng nhau. Hai góc kề một đáy của hình thang cân bằng nhau Tam giác đều có ba cạnh bằng nhau NV2: Hoạt động cá nhân Bài tập 2: a) Vẽ hình chữ nhật có độ dài một cạnh 6 cm và diện tích bằng 48 cm2. b) Vẽ thoi MNPQ có cạnh bằng 4 cm. NV3: Hoạt động nhóm 4 Bài tập 3: Cắt ba tam giác đều có cạnh bằng 4cm rồi ghép thành một hình thang cân. NV 4: Thảo luận nhóm đôi Bài tập 4: Sân nhà bà Thu hình chữ nhật có chiều dài 15m và chiều rộng 9m. Bà Thu mua loại gạch lát nền hình vuông có cạnh 0,6m để lát sân. Biết rằng mỗi thùng có 5 viên gạch. Hỏi bà Thu cần mua bao nhiêu thùng gạch để đủ lát sân? * Thực hiện nhiệm vụ: - Hs tiếp nhận nv của giáo viện tiến hành hoạt động cá nhân, thảo luận nhóm đưa ra nội dung câu trả lời * Báo cáo thảo luận - Đại diện nhóm báo cáo kết quả bài 1, nhóm khác nx, bx - 2 HS lên trình bày bài 2 - Đại diện nhóm báo cáo sản phẩm bài 3, nhóm khác nx, bx - 2 Hs nhóm đôi trình bày bài 4, hs khác nx, bx - Đại diện nhóm báo cáo kết quả thảo luận bài 4, nhóm khác nx, bx * Kết luận nhận định: Gv chốt nội dung lời giải, đánh giá, cho điểm I. Lí thuyết (Bảng phụ) II. Bài tập vận dụng. 1. Dạng 1: Nhận diện hình Bài 1: Hình 3 là tam giác đều Hình 4 là hình bình hành Hình 2 là hình thang cân b) Đáp án: C c) Đáp án: B 2. Dạng 2: Vẽ, cắt ghép hình Bài tập 2: a) Hình chữ nhật có độ dài một cạnh bằng 6cm và diện tích bằng 48 cm2 Độ dài còn lại của hình chữ nhật là: 48: 6 = 8 (cm) 6cm 8cm b) 4cm Bài 3: +) Cắt ba hình tam giác đều cạnh 4 cm +) Ghép lại như hình vẽ dưới ta được hình thang cân 3. Dạng 3: Bài toán thực tế về chu vi, diện tích hình vuông, hình chữ nhật. Bài 4: Diện tích sân nhà bà Thu là: 15. 9 = 135 (m2) Diện tích một viên gạch lát nền hình vuông là: 0,6. 0,6 = 0,36 (m2) Số viên gạch cần dùng để lát sân là: 135: 0,36 = 375 (viên) Số thùng gạch cần mua là: 375: 5 = 75 (thùng) C. TÌM TÒI MỞ RỘNG a) Mục tiêu: Vận dụng kiến thức để tìm tòi lời giải một số bài toán khó b) Nội dung: suy nghĩ , thảo luận tìm cách giải c) Sản phẩm: Kết quả thảo luận nhóm d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu tìm tòi để giải quyết bài tập sau: Bài 5. Một mảnh sân nhà có hình dạng và kích thước như Hình 4.26. a) Tính diện tích mảnh sân. b) Nếu lát sân bằng những viên gạch hình vuông có cạnh 50 cm thì cần bao nhiêu viên gạch? - GV giải thích nội dung bài toán có lời văn để hs hiểu rõ hơn - Hs tiếp nhận nv, thảo luận nhóm đưa ra hướng giải quyết giải: - Gv nhận xét, chốt hướng giải và yêu cầu HS về nhà trình bày vào vở. D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a) Mục tiêu: Vận dụng kiến thức giải quyết các bài tập thực tiễn b) Nội dung: suy nghĩ , thảo luận tìm cách giải c) Sản phẩm: Kết quả làm bài tập về nhà d) Tổ chức thực hiện: - Gv yêu cầu hs về nhà làm các bài tập: 4.7; 4.8; sách BT tr43 - Ôn lại kiến thức đã học trong chương IV. - Xem lại các bài tập đã làm để chuẩn bị cho tiết sau thi giữa học kì I. - Xem trước bài: Hình thanh cân Ngày dạy: ../../... (tiết 10) Ngày dạy: ../../... (tiết 11) Tiết 10, 11: BÀI 4: HÌNH THANG CÂN I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau: - Nhận biết được hình thang cân với các đặc điểm: hai cạnh đáy song song với nhau, hai cạnh bên bằng nhau, hai đường chéo bằng nhau, hai góc kề với một cạnh đáy bằng nhau. - Nhận biết một số vật thể trong thực tế cuộc sống có cấu trúc dạng hình thang cân. 2. Năng lực Năng lực toán học: - Vẽ được hình thang cân bằng thước; tính được chu vi hình thang cân khi biết độ dài các cạnh, và tính được diện tích hình bình hành khi biết độ hai đáy và 1 đường cao. Năng lực chung: Năng lực mô hình hóa toán học, năng lực tư duy và lập luận toán học; năng lực giao tiếp toán học; năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực tư duy sáng tạo, năng lực hợp tác. 3. Phẩm chất - Bồi dưỡng hứng thú học tập, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo cho HS => độc lập, tự tin và tự chủ. - Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của GV. - Hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1 - GV: SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, Các hình ảnh hoặc clip (nếu có điều kiện) về những vật thể có cấu trúc dạng hình thang cân trong thực tế cuộc sống. 2 - HS : SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập: bút, bộ êke ( thước thẳng, thước đo góc, êke), compa, bút chì, tẩy, kéo, Các miếng bìa có dạng hình chữ nhật, hình thang cân, kéo, thước thẳng có chia đơn vị xăng-ti-mét. + Đồ vật, tranh ảnh về hình bình hành. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A...g độ dài các cạnh của hình thang đó. - Diện tích của hình thang bằng tổng độ dài hai đáy nhân với chiều cao rồi chia đôi. VD: ( SGK – tr106) Luyện tập: Chu vi của hình thang cân PQRS là: 10 + 6 + 3 x 2 = 22 (cm) Đáp số: 22 cm C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a) Mục tiêu: Học sinh củng cố lại kiến thức thông qua một số bài tập. b) Nội dung: HS dựa vào kiến thức đã học vận dụng làm BT c) Sản phẩm: Kết quả của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập 2 + 3 ( SGK - tr 106 - 107) - HS tiếp nhận nhiệm vụ, thảo luận và hoàn thành vở. Bài 2:Diện tích hình thang cân ABCD là: (4 + 8) x 3 : 2 = 18 (cm2) Đáp số: 18 cm2. Bài 3: Tổng độ dài của các đoạn ống trúc dùng làm một chiếc chụp đèn là: (20 + 12 + 30 x 2 ) x 4 = 368 cm Đáp số: 368 cm - GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức. D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a) Mục tiêu: Học sinh thực hiện làm bài tập vận dụng để nắm vững kiến thức b) Nội dung: HS vận dụng kiến thức hoàn thành các bài tập được giao. c) Sản phẩm: Kết quả của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập bài 1 ( SGK – tr101) - HS tiếp nhận nhiệm vụ, thảo luận và thực hành hoàn thành yêu cầu bài tập. Bài 1 :HS thực hành thảo luận theo nhóm cắt, gấp các hình theo hướng dẫn của GV và hoàn thành yêu cầu của bài để ghép thành một hình bình hành. - GV cho HS đọc, hiểu quan sát, mô phỏng thêm các hình ảnh về các hình đã học trong mục « CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT ». * HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Luyện vẽ hình thang cân, ghi nhớ các công thức tính chu vi, diện tích hình thang cân. - Luyện làm các BT trong SBT. - Tìm hiểu và đọc trước “Bài 5: Hình có trục đối xứng.” Ngày dạy: ../../... (tiết 12) Ngày dạy: ../../... (tiết 13) Tiết 12, 13: BÀI 5: HÌNH CÓ TRỤC ĐỐI XỨNG I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau: - Nhận biết được hình có trục đối xứng và trục đối xứng của một hình. - Nhận biết được một số hình hình học (như hình tròn, hình thang cân,...) là hình có trục đối xứng và trục đối xứng của mỗi hình đó. - Nhận biết một số vật thể trong thực tế cuộc sống có dạng hình có trục đối xứng như: bông tuyết; ngôi sao 5 cánh. 2. Năng lực Năng lực toán học: - Nhận biết được trục đối xứng của một hình trên giấy bằng cách gấp đôi tờ giấy - Biết được cách gấp giấy để cắt chữ hoặc một số hình đơn giản có trục đối xứng. Năng lực chung: Năng lực mô hình hóa toán học, năng lực tư duy và lập luận toán học; năng lực giao tiếp toán học; năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực tư duy sáng tạo, năng lực hợp tác. 3. Phẩm chất - Bồi dưỡng hứng thú học tập, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo cho HS => độc lập, tự tin và tự chủ. - Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của GV. - Hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1 - GV: SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, các hình ảnh hoặc clip (nếu có điều kiện) về những vật thể có cấu trúc dạng hình có trục đối xứng trong thực tế cuộc sống 2 - HS: SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập, các ê ke bằng nhau, các mảnh bìa mỏng có dạng tam giác vuông với kích thước như nhau. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU a) Mục tiêu: - Tạo tình huống vào bài học từ hình ảnh thực tế, ứng dụng thực tế từ các hình trong bài. - HS hình dung được một cách sơ khai về dạng hình ảnh của một hình trong tự nhiên có trục đối xứng b) Nội dung: HS chú ý lắng nghe và quan sát hình ảnh trên màn chiếu hoặc tranh ảnh. c) Sản phẩm: HS thấy được Toán học, đặc biệt là hình học, không hề nhàm chán mà rất thú vị, thực tế và rất đẹp và bước đầu nhận biết hình có trục đối xứng. d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - GV chiếu hình ảnh, video về các ứng dụng thực tế của các hình “ Khuê Văn Các”, “Tháp Eiffel” , “ Mặt hồ” và giới thiệu. ( GV có thể hỏi HS đây là hình gì và vạch đường kẻ dọc cho HS nhận xét nửa bên trái và nửa bên phải của hình; đối với mặt hồ thì nhận xét phía trên mặt hồ và bóng phía dưới nước). - GV cho HS tìm các hình ảnh có trục đối xứng khác tương tự. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS chú ý quan sát và lắng nghe, tiếp nhận và hoàn thành yêu cầu. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: HS trao đổi, thảo luận và đưa ra nhận xét, câu trả lời. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá, đặt vấn đề và dẫn dắt HS vào bài học mới: “Trong thiên nhiên và trong đời sống, chúng ta thường gặp rất nhiều hình ảnh đẹp. Các hình ảnh đều có sự cân đối, hài hòa. Chúng ta cùng tìm hiểu xem điều gì đã đem lại sự cân đối, hài hòa đó” => Bài mới. B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI Hoạt động 1: Hình có trục đối xứng a) Mục tiêu: - HS nhận dạng đươc trục đối xứng của một hình. - HS tìm được ví dụ thực tế về hình có trục đối xứng để biết được một số ứng dụng tính đối xứng của hình trong đời sống. b) Nội dung: c) Sản phẩm: d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - Trước hết, GV cho HS thực hiện xếp hai chiếc...thực hiện: - GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập bài 3 - HS tiếp nhận nhiệm vụ, thảo luận và hoàn thành vở. Bài 3 : Một số hình ảnh có trục đối xứng trong thực tiễn : - GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức. - GV cho HS đọc, tìm hiểu thêm và quan sát, mô phỏng các hình có trục đối xứng trong mục « CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT » * HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học thuộc các đặc điểm về hình có trục đối xứng. - Hoàn thành thêm các bài tập trong SBT. - Sưu tầm, tìm các hình ảnh có trục đối xứng. - Chuẩn bị đọc và tìm hiểu bài sau “ Hình có tâm đối xứng” Ngày dạy: ../../... (tiết 14) Ngày dạy: ../../... (tiết 15) Tiết 14, 15: BÀI 6: HÌNH CÓ TÂM ĐỐI XỨNG I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau: - Nhận biết được hình có tâm đối xứng và tâm đối xứng của một hình. - Nhận biết được một số hình hình học (như đoạn thẳng, hình tròn, hình thoi, ...) là hình có tâm đối xứng và tâm đối xứng của từng hình đó. - Nhận biết một số vật thể trong thực tế cuộc sống có dạng hình có tâm đối xứng như: bông tuyết hay viên gạch hoa (gạch lát nền); ... 2. Năng lực Năng lực toán học: - Nhận biết được tâm đối xứng của một hình trên giấy bằng cách quay tờ giấy một nửa vòng. - Biết được cách gấp giấy để cắt chữ hoặc một số hình đơn giản vừa có trục đối xứng, vừa có tâm đối xứng. Năng lực chung: Năng lực mô hình hóa toán học, năng lực tư duy và lập luận toán học; năng lực giao tiếp toán học; năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực tư duy sáng tạo, năng lực hợp tác. 3. Phẩm chất - Bồi dưỡng hứng thú học tập, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo cho HS => độc lập, tự tin và tự chủ. - Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của GV. - Hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1 - GV: SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, các hình ảnh hoặc clip (nếu có điều kiện) về những vật thể trong thực tế cuộc sống có cấu trúc hình có tâm đối xứng. 2 - HS : SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập, các ê ke bằng nhau, hình tròn (bằng giấy hay bìa mỏng); các ê ke giống nhau (hay các mảnh bìa mỏng có dạng tam giác vuông với kích thước như nhau). III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU a) Mục tiêu: - Tạo tình huống vào bài học từ hình ảnh thực tế, ứng dụng thực tế từ các hình trong bài. - HS hình dung được một cách sơ khai về dạng hình ảnh của một hình trong tự nhiên có tâm đối xứng. b) Nội dung: HS chú ý lắng nghe và quan sát hình ảnh trên màn chiếu hoặc tranh ảnh. c) Sản phẩm: HS thấy được Toán học, đặc biệt là hình học, không hề nhàm chán mà rất thú vị, thực tế và rất đẹp và bước đầu nhận biết hình có tâm đối xứng.d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - GV chiếu hình ảnh, video về các ứng dụng thực tế của các hình trong bài “Mặt trống đồng Đông Sơn”, “Giao lộ Jacksonville” , “ Cỏ bốn lá” và giới thiệu. - GV cho HS tìm các hình ảnh có tâm đối xứng khác tương tự. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS chú ý quan sát và lắng nghe, tiếp nhận và hoàn thành yêu cầu. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: HS trao đổi, thảo luận và đưa ra nhận xét, câu trả lời. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá, đặt vấn đề và dẫn dắt HS vào bài học mới: “Trong thiên nhiên và trong đời sống, những hình ảnh này dù có hay không có trục đối xứng, ta vẫn cảm nhận được sự cân đối, hài hòa của chúng. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu xem điều gì đã mang lạ sự cân đối, hài hòa đó.” B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI Hoạt động 1: Hình có tâm đối xứng a) Mục tiêu: - HS nhận dạng đươc tâm đối xứng của một hình. - HS tìm được ví dụ thực tế về hình có tâm đối xứng để biết được một số ứng dụng tính đối xứng của hình trong đời sống. b) Nội dung: c) Sản phẩm: d) Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - GV yêu cầu HS chuẩn bị hình trên giấy như hình 63. Sau đó GV hướng dẫn HS gấp giấy để hình dung về hai điểm A, B đối xứng nhau qua điểm O. - Tiếp theo, GV yêu cầu HS vẽ đường tròn tâm O (bán kính bất kì), rồi lấy điểm 4 tuỳ ý trên đường tròn, vẽ đường kính AB như hoạt động 1 để HS thấy: với điểm 4 thuộc đường tròn luôn có điểm B thuộc đường tròn đối xứng với nó qua điểm 0. Từ đó, nhận ra: Đường tròn tâm O là hình có tâm đối xứng và tâm đối xứng chính là tâm O của đường tròn đó. - GV thực hiện trước lớp ghép 4 chiếc ê ke như hoạt động 2, rồi xoay 1 ê ke đến vị trí đối xứng với nó (qua điểm O, Hình 62) để giúp HS quan sát và nhận ra hình có tâm đối xứng (không lẫn với hình có trục đối xứng). - Nếu có điều kiện, GV chuẩn bị slide (hoặc video) hướng dẫn cách nhận ra hình có tâm đối xứng. - GV cho HS đọc phần kết luận và xem các hình 61, 62 để ghi nhớ kiến thức. - GV nhấn mạnh: Nếu có điểm O sao cho mỗi điểm thuộc hình có một điểm cũng thuộc hình đó mà đối xứng với nó qua O thì hình đó là hình có tâm đối xứng; điểm O được gọi là tâm đối xứng của hình. Hình có tâm đối xứng còn được gọi là hình đối xứng tâm. - GV chuẩn bị một số hình...iao tiếp toán học; năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực tư duy sáng tạo, năng lực hợp tác. 3. Phẩm chất - Bồi dưỡng hứng thú học tập, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo cho HS => độc lập, tự tin và tự chủ. - Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của GV. - Hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1 - GV: SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, một số thiết bị, hình ảnh hoặc clip (nếu có điều kiện) về những vật thể có cấu trúc cân xứng trong thực tế cuộc sống. 2 - HS : SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập, sưu tâm một số tranh ảnh, đồ vật có sự đối xứng. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU a) Mục tiêu: GV tổ chức hoạt động nhằm cho HS nhớ lại các đặc điểm về hình có trục đối xứng và hình có tâm đối xứng. b) Nội dung: HS nhớ lại kiến thức và trả lời câu hỏi của GV. c) Sản phẩm: HS trình bày được nội dung kiến thức đã học. d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: HS trình bày được nội dung kiến thức đã học. + GV dẫn dắt, đặt câu hỏi kiểm tra kiến thức cũ: Khái niệm hình có trục đối xứng. Ví dụ minh họa. Khái niệm hình có tâm đối xứng.Ví dụ minh họa. + GV giao một bài toán ( chiếu slide): “Hình nào sau đây vừa có trục đối xứng, vừa có tâm đối xứng.” Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS chú ý quan sát và lắng nghe, tiếp nhận và hoàn thành yêu cầu. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - Đối với mỗi câu hỏi, 1HS đứng tại chỗ trình bày câu trả lời, các học sinh khác nhận xét, bổ sung. - Đối với bài tập, GV cho HS thảo luận trong 2p làm nháp, giơ tay trình bày miệng tại chỗ. - GV: quan sát, kiểm tra, bao quát HS. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá, đặt vấn đề và dẫn dắt HS vào bài học mới: “Trong thiên nhiên và trong đời sống, những hình ảnh này dù có hay không có trục đối xứng, ta vẫn cảm nhận được sự cân đối, hài hòa của chúng. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu xem sự cân đối, hài hòa đó mang lại ý nghĩa gì.” B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI Tính đối xứng trong thế giới tự nhiên, nghệ thuật, kiến trúc và công nghệ a) Mục tiêu: - Giúp HS đọc và nhận biết được tính đối xứng của vật thể trong tự nhiên, trong nghệ thuật, kiến trúc và công nghệ thông qua trải nghiệm, quan sát, ... - Giúp các em có được biểu tượng về những vật thể (trên hình 2 chiều) có cấu trúc đối xứng (cân xứng). - Tăng cường ứng dụng thực tiễn, liên môn. Hơn nữa, còn giúp HS cảm nhận được vẻ đẹp của những hình có tính cân xứng khi học toán. b) Nội dung: HS quan sát SGK và tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu c) Sản phẩm: HS nắm vững kiến thức và hoàn thành được phần Hoạt động, Luyện tập d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: I. Tính đối xứng trong thế giới tự nhiên: - GV chiếu các hình ảnh như trong SGK và giới thiệu: + Chúng ta đã được học, tìm hiểu về tâm đối xứng, trục đối xứng. Tính đối xứng là sự giống nhau củ một hình qua đường trục hoặc qua tâm, tạo nên sự cân bằng. Trong tự nhiên, tính đối xứng được thể hiện rất đa dạng, phong phú. + GV mô phỏng vá phân tích tính đối xứng các hình ảnh có trong SGK: Mặt Trăng, cầu vồng, con công, con bướm, chiếc lá.. + GV cho HS trao đổi, thảo luận theo tổ tìm thêm VD về các hình ảnh đối xứng trong thế giới tự nhiên. - GV đặt câu hỏi: “Tính đối xứng trong tự nhiên có ý nghĩa gì?” II. Tính đối xứng trong nghệ thuật, kiến trúc và công nghệ. - GV chiếu các hình ảnh như trong SGK và giới thiệu: Một trong các nguyên tắc quan trọng với nghệ thuật hay kiến trúc là nguyên tắc cân bằng. Hầu hết thiết kế về kiến trúc, đồ hoạ, hay một tác phẩm nghệ thuật nào đều phải thực hiện tốt yếu tố cân bằng. Vì thế, bố cục đối xứng thường được sử dụng trong các tác phẩm nghệ thuật hay kiến trúc, chẳng hạn: Nhà hát lớn tại Hà Nội (Hình 84); cổng chính phía nam của Hoàng thành Huế (Hình 85); Dinh Độc Lập (Hình 86); cầu Nhật Tân (Hình 87); chợ Bến Thành (Hình 88). - GV cho HS trao đổi, nếu hiểu biết về các địa danh trên. - GV đặt câu hỏi: “Tính đối xứng trong kiến trúc có ý nghĩa gì?” - GV chiếu các hình ảnh trong thiết kế, công nghệ và giới thiệu: Trong thiết kế, công nghệ, chúng ta cũng dễ dàng nhận ra các bố cục có tính đối xứng. Các công trình hay máy móc muốn tồn tại, ổn định, bền vững và có được vẻ đẹp, bắt mắt thì phải chú trọng đến tính cân xứng. Chẳng hạn: thiết kế hoa văn trong xây dựng (Hình 89); thiết kế hoa văn trong trang trí (Hình 90 và Hình 91); thiết kế nhà (Hình 92); thiết kế máy bay (Hình 93); thiết kế ô tô (Hình 94); ... - GV đặt câu hỏi: “Tính đối xứng trong thiết kê, công nghệ có ý nghĩa gì?” - GV yêu cầu HS trao đổi và nêu một số ví dụ về đối xứng mà em biết để hoàn thành phần Luyện tập trong SGK. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS chú ý nghe, tìm hiểu, tiếp nhận, trao đổi nhóm và thực hiện lần lượt các yêu cầu của GV. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - Đại diện các nhóm giơ tay, trình bày câu trả lời tại chỗ. - Các HS khác chú ý nghe và bổ sung Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét...ữ nhật và một hình thang: S = ( 13 x 4 ) + (3 x 13) + (5 x 12) + ( 13 + 15) x 11 : 2 = 305 ( cm2) Hình 98: Diện tích phần tô xanh là tổng diện tích của một hình bình hành, một hình chữ nhật và một tam giác S = (15 x 45 ) + (20 x 45) + (18 x 45 ) : 2 = 1980 (cm2) a) Điểm N biểu diễn số - 3 Điểm B biểu diễn số - 5 Điểm C biểu diễn số 3 b) Điểm biểu diễn số - 7 là điểm L. Bài 4: a) Kết quả của phép trừ số nguyên dương cho số nguyên dương là số nguyên dương. Sai. Có thể là số nguyên dương hoặc nguyên âm. Ví dụ: 4 - 7 = - 3 b) Kết quả của phép trừ số nguyên dương cho số nguyên âm là số nguyên dương. Đúng. c) Kết quả của phép nhân số nguyên dương với số nguyên âm là số nguyên âm. Đúng. Bài 8 : a) Diện tích mảnh đất có dạng hình chữ nhật đó là: 24 x 28 = 672 (m2) b) Diện tích vườn hoa là: 23 x 27 = 621 (m2) c) Diện tích phần đường đi là: 672 - 621 = 51 (m2) = 510 000 cm2 Cần dùng số viên gạch để lát đường đi là: 510 000 : 50 = 10.200 ( viên gạch ) d) Chiều dài hàng rào là: ( 23 + 27) x 2 = 100 m Bài 9: Diện tích của hình vuông ABCD là: 4 x 4 = 16 (cm2) Diện tích phần còn lại của miếng bìa là: 28 - 16 = 12 (cm2) Diện tích phần còn lại của miếng bìa là tổng diện tích của 4 hình thang cân. Do Vậy diện tích của hình thang cân chứa cạnh EG là: 12 : 4 = 3 (cm2) Độ dài cạnh EG là: 3 x 2 - 4 = 2 (cm) - HS nhận xét, bổ sung và giáo viên đánh giá tổng kết. D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a) Mục tiêu: Học sinh thực hiện làm bài tập vận dụng để củng cố kiến thức và áp dụng kiến thức vào thực tế đời sống. b) Nội dung: HS sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để hoàn thành bài tập. c) Sản phẩm: Kết quả của HS. d) Tổ chức thực hiện: - GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập vận dụng : Bài 1+ 3+ 4 + 6 ( SGK – tr 117-118) - HS tiếp nhận nhiệm vụ, hoàn thành bài tập bằng cách thực hành thực hiện dưới sự hướng dẫn, điều hành của GV. - GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức. ------------------------------------------------ Ngày dạy: ../../.... THỰC HÀNH PHẦN MỀM GEOGEBRA (TUẦN DỰ TRỮ) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Hiểu được tính năng của các hộp công cụ trên giao diện của phần mềm GeoGebra. - Nhận biết và thực hành được một số lệnh tính trong phần mềm GeoGebra để tính toán số học như: DanhsachUocSo (Liệt kê tất cả các ước của số tự nhiên); BSCNN (Tìm bội chung nhỏ nhất của hai số tự nhiên); USCLN (Tìm ước chung lớn nhất của hai số tự nhiên); SoDu (Tìm số dư của phép chia có dư). - Nhận biết và thực hành được một số công cụ trong phần mềm GeoGebra để vẽ hình tam giác đều, hình vuông, hình lục giác đều. 2. Năng lực Năng lực toán học: - Vẽ được tam giác đều, hình vuông, hình lục giác đều..và thực hành vẽ một số hình trong thực tiễn. - Rèn kĩ năng giải các bài toàn tìm ước, ước chung lớn nhất, bội chung nhỏ nhất bằng phần mềm. Năng lực chung: Năng lực mô hình hóa toán học, năng lực tư duy và lập luận toán học; năng lực giao tiếp toán học; năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực tư duy sáng tạo, năng lực hợp tác. 3. Phẩm chất - Bồi dưỡng hứng thú học tập, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo cho HS => độc lập, tự tin và tự chủ. - Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của GV. - Hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. GV: SGK, tài liệu giảng dạy, phòng máy các máy tính được cài phần mềm GeoGebra Classic 5 đầy đủ; Máy in (nếu có). 2 . HS: Chuẩn bị đầy đủ đồ dùng học tập cá nhân, SGK III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU a) Mục tiêu: - Giới thiệu khái quát phần mềm Geogebra. - HS hình thành động cơ học tập và hình dung được nội dung bài học. b) Nội dung: HS nhớ lại kiến thức và trả lời câu hỏi của GV. c) Sản phẩm: HS trình bày được nội dung kiến thức đã học. d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: Phần mềm GeoGebra là một phần mềm toán học phổ biến, hỗ trợ GV, HS trong việc dạy và học môn Toán. Có thể thấy những vai trò của phần mềm toán học đó là giúp người học: suy nghĩ qua những gì được biểu diễn (như một phương pháp suy nghĩ), ghi lại những gì đã được suy nghĩ thông qua các biểu diễn (như một phương pháp ghi nhớ) và một phương pháp quan trọng để giao tiếp. - GV mời một vài HS nêu hiểu biết về phần mềm Geogebra. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS chú ý lắng nghe và tiếp nhận thông tin và nêu hiểu biết của bản thân. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - Đại diện HS giơ tay phát biểu; HS khác nhận xét, bổ sung. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả, trên cơ sở đó, dẫn dắt HS vào bài mới: “Bài học hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về phần mềm GeoGebra và sử dụng phần mềm GeoGebra để vẽ các hình đơn giản như: điểm, đoạn thẳng, góc.. đến các hình như tam giác đều, hình vuông, hình lục giác đều.... và sử dụng phần mềm trong tính toán số học”. => Bài mới. B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI -THỰC HÀNH Hoạt động 1: Giới thiệu phần mềm Geogebra a) Mục tiêu: - HS biết cách khởi động phần mề...ẫu, sau đó GV đưa ra các ví dụ khác để HS thực hành thêm. Ngoài các lệnh thực hiện trực tiếp, GV đặt ra vấn đề tìm ước chung lớn nhất, bội chung nhỏ nhất của ba hay nhiều số (tạo cơ hội để HS đưa ra cách thức giải quyết trong khi lệnh chỉ cho phép thực hiện với hai số) * Hoạt động tạo công cụ - GV trình bày việc tạo công cụ tìm ước chung lớn nhất, bội chung nhỏ nhất nhằm tạo ra sự tiện ích để không phải thực hiện lệnh, tính năng nhiều lần. Trong thực hiện tạo công cụ, HS sẽ phải sử dụng các chức năng của phần mềm như tạo thanh trượt, tạo các hộp số. => Tạo cơ hội để HS biết thêm các tính năng mới của phần mềm. II. Thực hành phần mềm Geogebra trong tính toán số học 1. Sử dụng trực tiếp lệch trong CÁ a) Tìm ước của số nguyên dương. + a ∈ Z+. Tìm Ư(a): Nhập lệnh: DanhSachUocSo (a) rồi bấm Enter. Luyện tập 1: Tìm các Ư(482) - Nhập lệnh: DanhSachUocSo (482) - Màn hình xuất hiện kết quả: { 1, 2, 241, 482}. b) Tìm ước chung lớn nhất của hai số nguyên dương. Cho a, b ∈ Z+. Để tìm ƯCLN(a, b): Nhập lệnh USCLN (a,b) rồi bấm Enter. Luyện tập 2: Tìm ƯCLN (132, 150) Nhập lệnh: USCLN (132, 150) rồi bấm Enter. Màn hình xuất hiện kết quả: 6 c) Tìm bội chung nhỏ nhất của hai số nguyên dương. Cho a, b ∈ Z+. Để tìm BCNN(a, b): Nhập lệnh: BSCNN(a,b) rồi bấm Enter Luyện tập 3: Tìm BCNN(186, 194): - Nhập lệnh: BSCNN(186, 194) rồi bấm Enter - Màn hình xuất hiện kết quả: 18042 d) Tìm số dư của phép chia: Cho a, b ∈ Z+. Để tìm số dư của phép chia a cho b, ta làm như sau: - Nhập lệnh: SoDu (55, 16) rồi bấm Enter. - Màn hình xuất hiện kết quả: 7. Luyện tập 4: Tìm số dư phép chia 2020 cho 12. - Nhập lệnh: SoDu (2020, 12) rồi bấm Enter. - Màn hình xuất hiện kết quả: 4 2. Tạo công cụ để tìm ƯCLN, BCNN của các số nguyên dương. Cho a, b, c ∈ Z+.Tạo công cụ tìm ƯCLN (a, b) và BCNN (a, b, c): a) Tạo các liên kết - Nhập lệnh: a = 1 rồi bấm Enter. - Nhập lệnh: b = 1 rồi bấm Enter. - Nhập lệnh: c = 1 rồi bấm Enter. b) Thực hiện các lệnh - Nhập lệnh “USCLN (a, b)” để tạo ra số d là ước chung lớn nhất của hai số a và b. - Nhập lệnh “BSCNN(a, b)” để tạo ra số e là bội chung nhỏ nhất của số a và b. - Nhập lệnh “BSCNN(e, c)” để tạo ra số f là bội chung nhỏ nhất của số a, b, c. c) Tạo các hộp chọn đầu vào: (SGK-tr121) d) Tạo các hộp thông báo kết quả: (SGK-tr121) Hoạt động 3: Sử dụng phần mềm Geogebra để vẽ hình tam giác đều, hình vuông, hình lục giác đều a) Mục tiêu: - HS vẽ được điểm, tam giác đều, hình vuông, lục giác đều và thực hành vẽ được một số hình trong thực tiễn. b) Nội dung: HS dựa trên hướng dẫn, gợi ý của GV hoàn thành các yêu cầu theo các phần như trong SGK. c) Sản phẩm: HS hoàn thành được các hoạt động như trong SGK. d) Tổ chức thực hiện: 1) GV giới thiệu tính năng của các công cụ cơ bản trên thanh công cụ. + Nhóm công cụ di chuyển + Nhóm công cụ điểm : Trung điểm hoặc tâm: Nháy chuột vào hai điểm hoặc đoạn thẳng để xác định trung điểm. + Nhóm công cụ đường thẳng Đoạn thẳng: Xác định hai điểm A và B để vẽ đoạn thẳng AB. Đoạn thẳng với độ dài cố định: Nháy chuột chọn điểm A và nhập vào hộp thoại hiện ra chiều dài đoạn thẳng. : Đường thẳng qua hai điểm: Vẽ một đường thẳng đi qua hai điểm được chọn + Nhóm công cụ quan hệ : Đường vuông góc: Xác định đường thẳng a và một điểm A để vẽ một đường thẳng qua A và vuông góc với a. :Đường song song: Vẽ đường thẳng đi qua một điểm và song song với một đường thẳng. + Nhóm công cụ đa giác : Đa giác đều: Xác định hai điểm A, B và nhập vào hộp thoại xuất hiện một số n để vẽ một đa giác đều n đỉnh ( bao gồm cả A, B). + Nhóm công cụ đường tròn, cung tròn + Nhóm công cụ góc và khoảng cách Các nhóm công cụ khác, chúng ta sẽ tìm hiểu sau. 2) Thực hành vẽ hình tam giác đều, hình vuông, hình lục giác đều: - GV giới thiệu hai cách vẽ: + C1: sử dụng trực tiếp các lệnh để vẽ ngay hình. (SGK-tr122,123) + C2: trình bày các bước nhằm giúp HS tạo dựng hình. (SGK-tr123, 124) Mỗi cách vẽ đa giác đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Gv cho HS thực hành cả hai cách. - Gv yêu cầu Hs trao đổi, thảo luận nhận xét ưu, nhược điểm của 2 cách. Kết quả: Ưu điểm Nhược điểm Cách 1 - Thao tác đơn giản. - Ít thao tác - Kết quả nhanh chóng HS không thấy được quá trình vẽ đa giác đều. Cách 2 - Thao tác phức tạp hơn. - Nhiều thao tác hơn. HS được trải nghiệm các tính chất của đa giác đều. 3) Thực hành vẽ một số hình trong thực tiễn. - GV yêu cầu HS thực hành vẽ một biển báo giao thông có dạng hình tam giác đều. Từ đó, giúp HS hiểu thêm về các loại biển báo khi tham gia giao thông, đồng thời tạo cơ hội để các em thực hành với các lệnh vẽ hình được học. - GV hướng dẫn HS vẽ biển báo: + Dùng vẽ điểm A và điểm B. + Chọn menu Các tùy chọn/ Tên/ Không hiển thị tên đối tượng mới để ẩn tên các đối tượng sẽ vẽ. + Dùng vẽ đường tròn tâm A, đi qua B. + Dùng vẽ đường tròn tâm B, đi qua A. + Dùng ( nháy chuột của từng đường tròn) xác định giao điểm của hai đường tròn. + Nháy nút phải chuột vào giao điểm ( phía dưới), chọn Đổi tên và nhập vào đi
File đính kèm:
- ke_hoach_bai_day_hinh_hoc_lop_6_sach_canh_dieu_chuong_trinh.docx
- Học kì 1.docx
- Học kì 2.docx